بررسی تأثیر روشنه های مصنوعی تاج پوشش بر روی تنوع و ترکیب گونه های گیاهی و خصوصیات خاک در جنگل های غرب استان گیلان (مطالعه موردی، ناو اسالم)

این مطالعه با توجه به اهمیت بالای روشنه های جنگلی به بررسی تأثیر روشنه های حاصل از شیوه تک گزینی به عنوان یکی از ابزارهای مدیریتی در جنگل بر ترکیب و تنوع زیستی و خصوصیات خاک در سری دو ناو اسالم پرداخته است. در این تحقیق به منظور بررسی اثر روشنه های تک گزینی در پارسل 22 و 27 سری دو ناو اسالم، تعداد 15 روشنه تاج پوشش انتخاب و به ازای هر روشنه یک نقطه در زیر تاج پوشش بسته در فاصله 30-25 متری مشخص شد. در عرصه های مورد مطالعه (روشنه و زیر تاج پوشش) ثبت درصد پوشش علفی، تراکم زادآوری و برداشت خاک انجام شد. اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی (نام و درصد گونه های گیاهی و تراکم زادآوری) با پیاده کردن میکروپلات های 4 مترمربعی (2×2) با فاصله یک متر از یکدیگر و راستای دو قطر عمود بر هم در سطح روشنه و نقاط زیر تاج بسته ثبت گردید. به منظور بررسی خصوصیات خاک نمونه های خاک از عمق 20- 0 سانتی متری روشنه ها و مناطق زیر تاج بسته درختان برداشت شد. به طوریکه در نهایت 30 نمونه خاک به آزمایشگاه منتقل شد. ماتریسی از خصوصیات خاک و پوشش گیاهی ثبت شده تهیه گردید. دو روش رسته بندی، روش آنالیز تطبیقی قوس گیری شده (dca) و روش آنالیز تحلیل افزونگی (rda) برای تجزیه و تحلیل ارتباط بین پوشش گیاهی و متغیرهای محیطی به کار گرفته شد. نتایج بررسی نشان داد که پراکنش گونه های گیاهی در روشنه بیشتر تحت تأثیر سه عامل نیتروژن، اسیدیته، نسبت c/n و در زیر تاج بسته تحت تأثیر نسبت c/n و کربن خاک است. تغییرات تنوع زیستی با شاخص های تنوع زیستی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش اندازه روشنه مقادیر شاخص های تنوع و غنا برای پوشش علفی افزایش پیدا می کند. زیر تاج بسته نیز مقادیر شاخص های تنوع و یکنواختی نی با افزایش سطح افزایش یافت. مقایسه شاخص های تنوع در روشنه و تاج بسته نشان داد که برخی از شاخص های تنوع و شاخص غنا دارای تغییرات معنی داری هستند. بررسی تراکم زادآوری در سطوح روشنه و سطوح تاج پوشش بسته اختلاف معنی داری را نشان نداد اما مقایسه تراکم زادآوری بین روشنه و تاج پوشش بسته حاکی از تفاوت معنی دار تراکم دو گونه شیردار و پلت در دو منطقه بود و بالاترین تراکم زادآوری این دو گونه در روشنه مشاهده شد. نتایج مطالعه برخی از خصوصیات خاک در سطوح روشنه و تاج بسته نشان داد که این خصوصیات فاقد تغییرات معنی دار هستند اما مقایسه خصوصیات خاک روشنه و تاج بسته نشان از تفاوت معنی دار برخی از این خصوصیات داشت.